Wat wordt de volgende stap?

Met de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 is de verantwoordelijkheid van gemeenten voor inwoners met een (grotere) afstand tot de arbeidsmarkt enorm toegenomen. Tegelijk zijn de budgetten fors verminderd, zowel voor de uitvoering van de sociale werkvoorziening als ook voor de re-integratie en toeleiding naar werk van overige doelgroepen.

Transitie meestal afgerond
Transformatie in volle gang 

Gemeenten stonden in 2015 voor een forse uitdaging. Wat is ons beleid en hoe organiseren we de uitvoering? En wat doen we met de sociale werkvoorziening?  Gaan we ons SW-bedrijf  op termijn afbouwen, willen we een fusie met de sociale dienst, bouwen het om naar leerwerkbedrijf, zetten we in op vooral detachering, brengen we het bedrijf naar de markt? 

Het stof is inmiddels opgetrokken. Op de meeste plaatsen zijn keuzes gemaakt en is de transitie afgerond. Dit betekent niet dat er geen vragen zijn. Op veel plaatsen is behoefte aan een volgende stappen omdat er bijvoorbeeld grote tekorten zijn en/of onvoldoende bijstandsgerechtigden werk hebben of particperen.  

Vaak leven er veel verschillende ideeën over de volgende stap. Gemeenten zijn het soms onderling niet eens en het komt oo voor dat er bij het (voormalige) SW- of Participatiebedrijf een andere visie is. Wie heeft gelijk, wat is wijsheid en wat gaat wel werken? Voor gemeente is dit lastig, ook omdat het beleidsveld nog volop in beweging is. Komt er bijvoorbeeld wel of niet alsnog een vorm van sociale werkvoorziening? Kan het stelsel van loonkostensubsidie eenvoudiger?

Mijn bijdrage:
dezelfde taal spreken en
in verbinding samen kiezen

Ik ben de afgelopen jaren bij circa vijftien regio’s betrokken geweest om mee te denken dan wel richting te geven aan de oplossing van dit vraagstuk. Soms als adviseur, soms als projectleider en ook als interim directeur met de opdracht om een nieuw bedrijf te vormen.

In vrijwel alle situaties bleek het noodzakelijk om het vertrouwen en de samenwerking tussen gemeenten en het SW- of Participatiebedrijf te verbeteren. Door vanuit het belang van de doelgroep met elkaar in gesprek te gaan, door veel te investeren in een zelfde taalgebruik kan oud zeer worden opgelost.

De relatie tussen gemeenten en het PW/SW-bedrijf is vaak broos en het is vaak noodzakelijk om meer transparant en open naar elkaar te zijn. Door het belang van de inwoners altijd voorop te stellen wordt een basis gelegd waarin naar elkaar wordt geluisterd en over en weer opening van zaken wordt gegeven. Daarbij staan niet de huidige inrichting of het voortbestaan van de organisatie voorop, maar het boeken van resultaten voor de inwoners. De nieuw strategie, de gewenste uitvoeringsvariant of het nieuwe beleid vloeien daar logisch uit voort.